6 Şubat’ta merkez üssü Kahramanmaraş olan iki büyük depremden sonra ülkemiz belki de Cumhuriyet tarihinin en büyük felaketlerinden birini yaşıyor. Resmi kaynaklara göre şu ana kadar 42.310 can kaybına yol açan deprem, on binlerce vatandaşımızın da yaralanmasına niçin oldu. Ülkece bölge halkının yaralarını sarmak için seferber olmuşken, diğer yandan dünyanın en büyük depremleri de merak edilir oldu. Biz de sizler için hazırladığımız bu yazıda, dünyanın en büyük depremleri ile ilgili bir sıralama hazırladık.
1. Şili Depremi, 1960
Büyük Şili Depremi, tüm zamanların richter skalasıyla ölçülmüş en büyük depremi olarak tarihe geçti. 22 Mayıs 1960 tarihinde Şili’nin Valdivia kentinde meydana gelen depremin büyüklüğü 9,5 olarak ölçüldü. Yaklaşık 10 dakika süren sarsıntı Büyük Okyanus’ta dev bir tsunami oluşturdu. Öyle ki, 10.000 kilometre uzaklıktaki Hilo, Hawaii ve Güney Afrika’nın sahil kasabaları bile bu tsunaminin etkisiyle tahrip oldu. Deprem sonrası can kaybının en az 5.700 olduğu tahmin edilirken, yetkililer binlerce bireyin yaralandığını deklare etti.
2. Alaska Depremi, 1964
Amerika Birleşik Devletleri’nde kaydedilen en büyük zelzele, 27 Mart 1964 tarihinde meydana gelen Alaska depremidir. Bu zelzele hem de 1960 yılında gerçekleşen Şili depreminden sonrasında yeryüzünde meydana gelen en büyük ikinci zelzele olarak biliniyor. Yerel saatle 17:36’da gerçekleşen depremin şiddeti 9,2 olarak ölçüldü. 4 dakika 38 saniye devam eden sarsıntı, Alaska kıyılarında yüksekliği 67 metreye kadar ulaşan tsunamiler oluşturdu. Depremden en oldukça etkilenen bölge Prince William Sound iken toplam can kaybı 123 olarak kayıtlara geçti.
3. Japonya Depremi, 2011
Japonya hükümeti tarafınca Büyük Doğu Japonya Depremi olarak adlandırılan deprem, 11 Mart 2011’de meydana geldi. Yerel saatle 14:46’da gerçekleşen depremin büyüklüğü 9,1 olarak ölçüldü ve sarsıntı yaklaşık 6 dakika sürdü. 18.500’den fazla insanın ölümüne, 4.600’den fazla kişinin kaybolmasına ve binlerce insanın yaralanmasına yol açan zelzele, tahmini olarak 309 milyar dolarlık maddi hasara niçin oldu. Depremde 332.000’den fazla bina hasar görürken, 2.100 yol ve 56 köprü kullanılamaz hâle geldi. Aynı zamanda zelzele, Fukushima Nükleer Santrali’ndeki reaktörlere zarar vererek tarihin en büyük nükleer felaketlerinden birine yol açtı. Bölgede büyüklüğü 6,0 ila 7,0 arasında değişen güçlü artçı sarsıntılar haftalarca devam ederken deprem nedeniyle Hawaii, Kaliforniya ve Galapagos Adaları’nda büyük tsunamiler meydana geldi.
4. Endonezya Depremi, 2004
Bugüne kadar ölçülmüş en büyük üçüncü zelzele olan Endonezya depremi, 26 Aralık 2004 tarihinde yerel saatle 00:58’te gerçekleşti. Endonezya’ya bağlı Sumatra Adası açıklarında 9,1 büyüklüğünde gerçekleşen deprem, Hint Okyanusu çevresindeki birçok ülkeyi etkiledi. Yüksekliği 30 metreye çıkan tsunamiler 14 ülkede 220.000’den fazla can yitirilmesine niçin oldu. Yetkililer, 8 dakika devam eden depremin bütün gezegeni 1 cm hareket ettirdiğini açıkladı.
5. Rusya, 1952
Rusya’nın Kamçatka Yarımadası’nı vuran 9,0 büyüklüğündeki zelzele, 4 Kasım 1952’de meydana geldi. Sahil hattındaki iskeleler, tekneler ve evler oldukça ciddi zarar görürken, boyu 13 metreye kadar ulaşan tsunamiler Crescent City ve Kaliforniya’yı da etkiledi. Yetkililer, 2.300’den fazla adamın deprem ve tsunami sebebiyle yaşamını kaybettiğini deklare etti.
6. Şili, 2010
Dünyanın en büyük depremleri arasında yer alan 8,8 büyüklüğündeki bu deprem, Şili sahilini 27 Şubat 2010 tarihinde vurdu. Oluşan tsunamiler Şili ve Peru haricinde Panama, Kosta Rika, Kolombiya, Ekvator ve Antarktika’yı da etkiledi. Yetkililer, depremin 500’den fazla can yitirilmesine yol açtığını ve 800.000 kişinin yerinden bulunduğunu açıkladı. Maddi hasarın ise 30 milyar dolar civarında olduğu tahmin ediliyor.
7. Ekvador, 1906
8,8 büyüklüğündeki zelzele 31 Ocak 1906’da meydana geldi. Ekvador ve Kolombiya kıyılarını vuran yıkım, boyu 5 metreye ulaşan tsunamilere yol açtı. Orta Amerika kıyılarını ve Japonya kıyı şeridini de etkileyen depremde 500 şahıs yaşamını yitirdi.
8. Alaska Depremi, 1965
Alaska, 8,7 büyüklüğündeki bu deprem yüksek tsunamileri tetiklerken yalnızca 6 senelik bir eyaletti. Oluşan tsunamiler Alaska haricinde Hawaii ve Japonya kıyılarında da müessir oldu. Deprem sonrası olup biten maddi hasarın ise büyük seviyede tsunamiden kaynaklandığı açıklanmıştı.
9. Assam – Tibet, 1950
Bu zelzele, merkez üssü Tibet bulunmasına karşın genellikle Assam – Tibet depremi olarak biliniyor. Zira deprem, Hindistan’a bağlı Assam eyaletini de büyük seviyede etkilemişti. 15 Ağustos 1950 tarihinde büyüklüğü 8,6 olarak ölçülen deprem en az 1.500 ferdin hayatını kaybetmesine yol açtı. Bölgede büyük yer çatlakları, heyelanlar ve kum volkanları oluşurken, taşan nehirler nedeniyle birkaç köy tamamen sular altında kaldı.
10. Kuzey Sumatra, 2005
Endonezya, 2004 depreminin yaralarını sarmaya çalışırken bir sene sonra yeniden büyük bir deprem ile sarsıldı. 28 Mart 2005 tarihinde 8,6 olarak ölçülen deprem 2 dakika sürdü. Sonraki 24 saat içinde ise büyüklüğü 5,5 ve 6,0 içinde değişen 8 artçı zelzele meydana geldi. Halkın bundan önceki depremde farkındalığı ve hazırlıklı olma bilinci geliştiği için 2005 depreminde fazla can kaybı yaşanmadı.
11. Tangshan Depremi, 1976
28 Temmuz 1976’da Çin’in Tangshan şehrinde meydana gelen zelzele, dünyada en fazlaca can yitirilmesine yol açan depremlerden biriydi. 7,8 büyüklüğündeki deprem 240.000’den fazla adamın ölümüne, 160.000 kişinin ise ağır yaralanmasına neden oldu. Sarsıntı yalnızca 10 saniye sürse de şehirdeki felaket çok fazlaydı. Uzmanlar bu denli büyük yıkımı Tangshan’ın deprem açısından riskli bir bölge olmamasına ve evlerin üst seviye dayanıklı inşa edilmemesine bağlamıştı.
12. Haiyuan Depremi, 1920
Gansu depremi olarak da malum 7,8 büyüklüğündeki bu deprem, Çin’in Ganyanchi bölgesindeki Haiyuan şehrinde meydana geldi. 16 Aralık 1920 tarihinde gerçekleşen yıkım, 250.000’e yakın adamın hayatını kaybetmesine niçin oldu. Sarsıntı sonucu toprak kaymaları yaşanırken, bölgede birkaç sene boyunca artçı depremler devam etti.
13. Haiti Depremi, 2010
12 Ocak 2010 evveliyatına mahalli saatle 21:53’te gerçekleşen deprem, Haiti’de büyük bir yıkıma yol açtı. Büyüklüğü 7,0 olarak ölçülen depremde resmi kaynaklara göre 316.000 kişi hayatını yitirdi, ortalama 300.000 kişi de yaralandı. Ana zelzele sonrası bölgede büyüklüğü 5,0 ile 5,9 arasında değişen onlarca artçı sarsıntı gerçekleşti. Özellikle Haiti’nin güneyini yerle bir eden depremden sonra 1.3 milyon ferdin evsiz kaldığı tahmin ediliyor.
Bu içeriğimiz de ilginizi çekebilir:
Anadolu’da Meydana Gelen En Büyük İkinci Deprem: 1939 Erzincan Depremi
kaynak – sozcu, listelist