Kahramanmaraş’ta yaşanmış olan depremin ardından uzun zamandır İstanbul’da yaşayan Japon deprem uzmanı Yoshinori Moriwaki, Türkiye’nin zelzele haritasıyla alakalı açıklamalarda bulunmuştu. Depremden meydana gelen yıkımın iyi mi azaltılacağı ile alakalı konuşmalar icra eden Moriwaki bina maliyetini yüzde 2,5 artıran kauçuk tabanlı sismik izolatörler kullanılması gerektiğinden bahsetti. Aynı zamanda Türkiye’deki bazı sorunları da gündeme getiren Moriwaki mühim açıklamalarda bulundu. Detayları beraber inceleyelim.
İlginizi çekebilir:
Deprem Felaketinde Tek Bir Binanın Dahi Yıkılmadığı İlçe: Erzin
“Hatay fay hattı daha kırılmadı”
Yoshinori Moriwaki, Japonya’nın en uzun asma köprüsü AKASHİ’yi inşa eden ünlü Hazama Ando Corporation şirketinin İstanbul Şubesi Genel Müdürü ve Japonya Yurtdışı İnşaat Şirketleri Derneği Türkiye Şubesi Genel Sekreteri. Kendisi depremin peşinden yaptığı açıklamada Elazığ ve Kahramanmaraş faylarının daha ilkin kırıldığını söylüyor. Ancak hasarın deprem merkezinde değil güneyde daha yoğun olduğunu belirten zelzele uzmanı, Hatay fayının hemen hemen kırılmadığını açıklıyor. “Hatay ve devamında Doğu Akdeniz’de Kıbrıs’a kadar uzanan bir hat var. Zamanı söyleyemeyiz ama bu hatta bir deprem öngörüyorum.”
Tıpkı Hatay benzer biçimde Bingöl fayının da daha kırılmadığını söyleyen Moriwaki, Marmara bölgesindeki korkulan depremle alakalı bazı açıklamalarda bulunuyor
Yoshinori Moriwaki, zaman belirtemeyeceğini ancak Marmara bölgesinde yüzde 70 ihtimalle 7-7,5 şiddetinde bir deprem beklediği konu alıyor. Büyük depremlerin verdiği hasarı azaltmak için zemin kadar bina sağlamlığına da önem verilmesi gerektiğini vurguluyor. Türkiye’deki 21 milyon binanın yarısından fazlasında büyük sorunlar bulunduğunun da altını çiziyor.
“Yapı kullanma izni zelzele denetiminden sonrasında verilmeli”
Morikawi, deprem denetiminin Yapı Kullanma İzin Belgesi (İskan) verilmeden önce yapılması icap ettiğini söylüyor: “Japonya’da yapı kontrol sistemi yok fakat bina ruhsat payı yüzde 100’dür. Yani ruhsatsız, denetlenmemiş binanın içerisine oturulması mümkün değil.”
Sorunlu binaların bir kısmının yıkılıp yine yapılmasının gerekli bulunduğunu belirten Moriwaki, kalan kısmının ise fazlaca gider yapılmadan güçlendirilebileceğini söylüyor
Binaların temelinde özel kauçuktan sismik izolatörlerin bulunmasının mühim bulunduğunun da altını çiziyor. Bu sismik izolatörler sayesinde zelzele kaç şiddetinde olursa olsun sorun yaşanmayacağını da ekleyen zelzele uzmanı, şu anda ancak hastaneler için mecbur tutulan bu uygulamanın öncelik okullar olmak suretiyle tüm binalar için yükümlülük sayılması icap ettiğini de belirtti. Yoshinori Moriwaki’ye göre bu binanın inşa maliyetinin sadece yüzde 2.5’sini kapsayacak.
“Binalar dağa doğru yapılmalı”
Jeneratör, battaniye, yemek, su benzer biçimde malzemelerin zelzele toplanma alanlarında hazır bulunması icap ettiğini söyleyen Morikawi bu alanlar için binası kuvvetli, dayanıklı okulların kullanılması icap ettiğini düşünüyor.
Japon deprem uzmanı, depremde yıkılan binaların aynı yere değil, dağ tarafına yapılması icap ettiğini söylüyor ve sanayi tesisleri kurulurken dikkat edilmesi gerektiğini ekliyor. “1999 yılındaki depremden sonrasında, İzmit, Yalova gibi şehirlerde yumuşak zeminlere fabrikalar yapılmış oldu. Oysa o dönemin siyasilerinin de söylediği fakat hayata geçiremediği fikir bence mantıklı. Sanayi tesislerinin deprem riski azca olan yerlerde toplanması gerekiyor. Yani herkes ve her şey bu bölgede olmasın, nüfus yoğunluğu azaltılsın.”
Morikawi, Türkiye’de sık sık gündeme gelen imar affının yanlış olduğunu düşünüyor. Japonya’da imar affı veya bayındır barışı diye bir durumun olmadığından bahseden Moriwaki, İzmir’de yaşanmış olan depremi de hatırlatıyor
“Binada bir şey düzeltmeden, kaçak bina için para ödeyip bayındır, ruhsat alabiliyorsunuz. Özellikle İzmir depreminde yıkılan binaların çoğunun bayındır affından yararlandığını görüyoruz”. İnsanların depremler yüzünden yaşamını kaybetmesine karşın affın nasıl mümkün olduğunu anlamadığını belirten uzman, “Adeta insanların yaşamı para ile değiştiriliyor. Ben bir insan olarak imar affına karşı çıkıyorum.” diye ekliyor.
Yoshinori Moriwaki hem de yapı kontrol sisteminin de sıkıntılı olduğunu ve zaman zaman kontrol yapılmadan sadece imza atıldığını söylüyor.
“Türk insanı fazlaca dayanıklı”
Bu tür yıkıcı afetlerde insanların enkaz altında ölüm kalım süresinin ortalama 72 saat olduğu biliniyor. Buna rağmen Türkiye’de 150 saat sonra bile binaların altından canlı bir şekilde çıkarılan insanların olması Morikawi’yi şaşırtıyor. Türk insanının kuvvetli ve dayanıklı olduğunu söylüyor.
Uzmanlar Anlatıyor: Depremzedeler Hangi Psikolojik Hastalıkları Yaşayabilir?
Uzmanlar Uyarıyor: “Sosyal Medyada Deprem Yardımı Topladığını Söyleyen Çok Sayıda Dolandırıcı Var”
Kaynak: 1
kaynak – sozcu, listelist