Küresel hisse piyasaları, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) eylül toplantısında 75 baz puan faiz artıracağına yönelik fiyatlamaların güçlenmesiyle negatif bir seyir izlerken, önümüzdeki hafta gözler başta Amerika’de tarım dışı istihdam olmak üzere yoğun veri gündemine odaklandı.
Hafta boyunca Fed Başkanı Jerome Powell’ın Jakcson Hole Ekonomi Politikaları Sempozyumu’nda yapacağı konuşma beklenirken, para piyasalarındaki fiyatlamalarda eylüldeki görüşmede faiz artış beklentisi belirsizliğini korudu.
Powell dünkü konuşmasında enflasyonla mücadelede geri adım atmayacaklarının sinyalini verdi.
Federal Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) odak noktasının enflasyonu yüzde 2 hedefine geri getirmek bulunduğunu vurgulayan Powell, “Fiyat istikrarını tekrar sağlamak biraz zaman alacak ve istek ile arzı daha iyi bir dengeye getirmek için araçlarımızı güçlü bir şekilde kullanmayı icap ediyor.” değerlendirmesinde bulunmuş oldu.
Powell, “Daha yüksek faiz oranları, daha yavaş gelişme ve daha yumuşak iş gücü piyasası koşulları enflasyonu düşürürken, hane halkları ve işletmelere birazcık da acı verecektir.” dedi.
Fiyat istikrarının yeniden sağlanamamasının çok daha büyük bir acı anlamına geleceğini belirten Powell, fiyat istikrarının yeniden sağlanmasının muhtemelen bir müddet daha kısıtlayıcı siyaset duruşunun sürdürülmesini gerektireceğini aktardı. Powell, eylül toplantısındaki faiz kararının ise gelen verilerin toplamına ve gelişen görünüme bağlı olacağını anlatım etti.
Öte yandan, Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic enflasyona ilişik gelen veriler doğrultusunda eylül ayında 50 baz puanlık ürem artışını destekleme eğilimi bulunduğunu belirtirken, politika faizinin sene sonuna kadar yüzde 3,50-3,75 aralığına çıkarılması konusunda umutlu bulunduğunu kaydetti.
Philadelphia Fed Başkanı Patrick Harker da Fed’in derin bir resesyonu ve ağır işsizliği tetiklemeden enflasyonu düşürebileceğine inandığını kaydederek, faizlerin daha ne kadar yüksek kalması gerektiğinden ise emin olmadığını aktardı.
Cleveland Fed Başkanı Loretta Mester ürem oranlarının yüzde 4’ün üzerine yükseltilmesi icap ettiğini düşündüğünü ve Powell’ın Fed’in enflasyonu düşürme kararlılığı ile alakalı “güçlü bir ileti” verdiğine inandığını anlatım etti.
Söz mevzusu gelişmelerle para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in eylülde yüzde 61 ihtimalle 75 baz puan, yüzde 39 ihtimalle 50 baz puan ürem artıracağı tahmin ediliyor.
ABD ekonomisinin resesyona girebileceğine ait işaretler ise güçlenmeyi sürdürdü.
Amerika’nin 10 senelik tahvil faizi ile 3 aylık hazine bonosu arasındaki ayrım ortalama 19 baz puana gerilerken, Fed yayınladığı bazı çalışmalarda 3 aylık gömü bonosu faizinin 10 senelik tahvil faizini geçmesi halinde ülke ekonomisinin 6 ila 18 ay içinde resesyona girebileceğini bildirmişti.
Brent petrolün varil fiyatı, haftayı yüzde 2,8 artışla 98 dolardan tamamlarken, altının ons fiyatı düşüş eğilimini ikinci haftaya taşıyarak yüzde 0,6 azalışla 1.736 dolara indi.
Amerika’de makroekonomik veriler yatırımcıların odağına yerleşti
Amerika’de pay piyasaları bu hafta olumsuz bir seyir izlerken, yatırımcılar gelecek hafta cuma günü açıklanacak ziraat dışı istihdam verisi başta olmak açıklanacak makroekonomik verilere odaklandı.
Makroekonomik verilerin Amerika ekonomisinin gidişatına ilişkin karışık sinyaller vermesi piyasalarda fiyatlamaları zorlaştırmaya devam ederken, gelecek hafta Fed yetkililerinin hafta süresince yapacakları lafla yönlendirmelerin de piyasaların yönü üzerinde etkili olması planlanıyor.
Bu hafta açıklanan verilere göre, ABD ekonomisi, bu senenin ikinci çeyreğinde yüzde 0,6 ile beklenenden azca daraldı.
Ülkede dayanıklı mal siparişleri, temmuzda belirgin bir değişim göstermeyerek piyasa beklentilerinin altında kalırken, yeni konut satışları, temmuzda aylık yüzde 12,6 azalışla Ocak 2016’den bu yana, imalat endüstri Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) de ağustosta aylık bazda 0,9 puan azalışla 51,3’e gerileyerek, Temmuz 2020’den bu yana en düşük seviyeye indi.
Söz konusu gelişmelerle S&P 500 endeksi haftalık bazda yüzde 4,04, Nasdaq endeksi yüzde 4,44 ve Dow Jones endeksi yüzde 4,22 kıymet kaybetti.
29 Ağustos ile başlayan haftanın veri takviminde, pazartesi Dallas Fed imalat aktivite endeksi, salı tüketici itimat endeksi, çarşamba ADP özel sektör istihdam raporu, perşembe inşaat harcamaları ile ISM imalat endüstri PMI ve cuma işsizlik oranı, fabrika siparişleri ve dayanıklı mal siparişleri takip edilecek.
Avrupa’da resesyon ve enflasyon ikilemi güçleniyor
Avrupa borsaları, bu hafta satıcılı bir seyir izlerken, Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) gelecek toplantıda 75 baz puan ürem artışına gideceğine ilişik beklentiler güçleniyor.
Bölgede enerji krizi ve güçlü kalmaya idame eden enflasyon ECB’nin politika alanını daraltmayı sürdürüyor. Hollanda’da eylül vadeli doğal gaz kontratı 340 avroyu test ederken, artan enerji maliyetlerinin ve arz problemlerinin üretimi olumsuz etkilemesinden endişe ediliyor.
Buna karşın dün ECB’nin bilanço daraltmaya gidebileceğine yönelik haber akışı risk iştahını artırırken, banka yetkilileri konuya ilişik bir açıklamada bulunmadı.
Hafta içinde Almanya Merkez Bankası (Bundesbank), ülke ekonomisinde bir resesyon olasılığının giderek arttığını ve enflasyonun sonbaharda yüzde 10 ile çift haneye ulaşabileceğini bildirdi.
Bölgede açıklanan verilere nazaran, Avro Bölgesi’nde de imalat sanayi PMI ağustosta 49,7’ye gerileyerek 26 ayın en düşük seviyesini görürken, hizmet sektörü PMI da 1 puanlık düşüşle 50,2’ye indi.
Almanya’da Gayrisafi Yurt içi Hasıla (GSYH) ikinci çeyrekte çeyreklik yüzde 0,1, yıllık yüzde 1,7 büyürken, Ifo beklentiler endeksi 80’te durağan kaldı.
Avro/dolar paritesi bu hafta 0,9901 ile Aralık 2002’den bu yana en düşük seviyeye inerken, haftayı yüzde 0,7 azalışla 0,9964’ten tamamladı.
Bu hafta İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 1,63, Almanya’da DAX endeksi yüzde 4,23, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,68 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 2,84 geriledi.
Gelecek hafta salı Avro Bölgesi’nde tüketici itimat endeksi ve Almanya’da Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), çarşamba Almanya’da işsizlik ve Avro Bölgesi’nde tahmini TÜFE, perşembe bölge genelinde imalat endüstri PMI ve Avro Bölgesi’nde işsizlik ile cuma Avro Bölgesi’nde Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) verileri takip edilecek.
Asya’da pay piyasaları Hong Kong hariç geriledi
Asya tarafında da hisse piyasaları bu hafta Hong Kong borsası hariç negatif bir seyir izlerken, bölgede resesyon endişesi güçleniyor.
Bölgede tedarik zinciri problemlerini tetikleyen elektrik kesintileri ekonomilere yönelik kaygıları artırdı. Bu durum karşısında Çinli yetkililer güneş enerjisine yönelik yatırımları teşvik etmek için harekete geçerken, Japonya’nın da yeni nesil nükleer santrallerin geliştirilmesi ve inşası için davet yapmayı organize ettiği bildirildi.
Hafta içinde Çin Merkez Bankası (PBoC), referans kredi ürem oranını 5 baz puan azaltarak yüzde 3,65’e çekti. 5 yıllık referans kredi ürem oranını da 15 baz puan azaltarak yüzde 4,3’e indiren banka, böylelikle emlak piyasası borçlanmalarında maliyeti düşürdü.
PBoC’nin 50 baz puanlık bir mecbur mukabil indirimine daha gitmesi umut ediliyor. Öte taraftan Çinli yetkililer her ne kadar ekonomiyi desteklemek için aşırı teşviklere gereksinim duyulmadığını belirtseler de ülkede istihdamı genişletmek ve iş piyasası istikrarını güçlendirmek için mali, parasal ve endüstriyel politikalara odaklanılacağı bildirildi.
Bölgede açıklanan makroekonomik verilere bakılırsa, Japonya’da imalat PMI 51’e gerilerken, Tokyo TÜFE yüzde 2,9’a yükselerek beklentileri aştı.
Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1, Çin’de Şangay sentetik endeksi yüzde 0,67 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,44 değer kaybederken, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 2,01 yükseldi.
29 Ağustos ile başlamış olan haftanın veri takviminde salı Japonya’da işsizlik, çarşamba Japonya’da endüstri üretimi ile Çin’de imalat endüstri ve hizmet sektörü PMI verileri takip edilecek.
Yurt arasında gözler büyüme verisine çevrildi
Yurt arasında bu hafta Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi üstün dereceli üzerine üstün dereceli kırarken, önümüzdeki hafta gözler çarşamba günü açıklanacak 2. çeyrek GSYH verisine çevrildi.
AA Finans’ın beklenti anketine katılan ekonomistler, GSYH’nin 2022 yılının 2. çeyreğinde yüzde 7,3 artmasını öngörüyor.
Bu hafta Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi yüzde 4,17 artışla 3.146,10 puana yükselerek haftalık kapanış rekoru kırarken, görmüş olduğu en yüksek seviyeyi de 3.188,07’ye çıkardı. Dolar/TL haftalık bazda yüzde 0,34 kıymet kazanarak 18,1643’e terfi etti.
Analistler, BIST 100 endeksinde teknik açıdan 3.190 ve 3.250 seviyelerinin mukavemet, 3.100 ve 3.050 puanın destek olarak takip edileceğini kaydetti.
Gelecek hafta yurt arasında pazartesi dış ticaret dengesi ve ekonomik güven endeksi ile perşembe imalat endüstri PMI verisi takip edilecek. Borsa İstanbul salı günü 30 Ağustos Zafer Bayramı sebebiyle kapalı olacak.
kaynak: ekonomist.com.tr