AFAD’dan Kahramanmaraş Merkezli Depremlere İlişkin Rapor: 108 Bin 812 Kilometrekarelik Alan Etkilendi



Kahramanmaraş depremleri, yakın tarihimizin en yıkıcı afetlerinden biri olarak kayıtlara geçti. Binlerce insanımızın yaşamını kaybetmiş olduğu depremlerde, oldukca sayıda yerleşim bölgesi de hemen hemen tamamen yok oldu. Depremin sebep olduğu yıkımın boyutu ise halen tam olarak tespit edilebilmiş değil. Kısa vakit ilkin ise Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) 6 Şubat’ta meydana gelen depremlerle ilgili, içerisinde önemli hususların yer almış olduğu bir rapor yayımladı. 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlere ait saha emekleri ön değerlendirme raporunda “Donatı cinsinin tarzı ve işçilikteki kusurlar, yer hareketi tarafınca affedilmeyen başlıca olumsuzluk durumlarından biri olmuştur. Akredite edilmiş usta, kalfa ve inşaat işçilerinin yapı inşaatlarında çalıştırılması hususunun önemi tekrar gün yüzüne çıkmıştır.” ifadelerine yer verildi. Detaylara beraber bakalım.

AFAD, Kahramanmaraş merkezli depremlerin arkasından, depreme kaynaklık eden fayların tanımlanması, olup biten yüzey kırıklarının tespit edilmesi ve yapısal hasar nedenlerinin ortaya konması amacıyla bir rapor hazırladı

10 Şubat-16 Şubat’ta bölgede yapılan saha çalışmalarının sonuçlarını içeren raporda, depremlerin Kahramanmaraş, Hatay, Adıyaman, Gaziantep, Malatya, Kilis, Diyarbakır, Adana, Osmaniye, Şanlıurfa ve Elazığ’da oldukca şiddetli hissedildiği, can yitirilmesine ve ağır hasara niçin olduğu vurgulandı.

AFAD raporuna göre depremler, 11 ili içerisine alan 108 bin 812 kilometrekarelik alanı etkiledi

Kahramanmaraş’taki iki büyük depremin, “ülke tarihinde yaşanmış en yıkıcı deprem fırtınası” olarak kayıtlara geçmiş olduğu anlatım edildi.

“İlk zelzele Kahramanmaraş ve Hatay’da, ikinci deprem ise özellikle Malatya’da etkili oldu”

afad

Raporda bu hususla alakalı olarak, “Kuvvetli yer hareketi kayıtları, saha gözlemleri ve bölge halkından alınan bilgilere göre ilk depremin Kahramanmaraş ve Hatay’da ikinci depremin ise bilhassa Malatya’da daha faal olduğunu söylemek mümkündür.” ifadeleri kullanıldı. Ayrıca raporda, zelzele sonrasında ortaya çıkan hasarın sebeplerine dair de mühim açıklamalara yer verildi. Hasara neden olan ana sebepler, çeşitli başlıklar altında değerlendirildi.

Raporda, depremlerin peşinden bazı yerleşim bölgelerinde ciddi yüzey bozulmalarının tespit edilmiş olduğu bilgisi paylaşıldı

afad

Bozulmaların yumuşak zeminlerde daha belirgin bir hal almış olduğu ve geniş yarıklar şeklinde ortaya çıktığı ifade edildi. Öte yandan birtakım zeminlerde sıvılaşma meydana geldiği, bazı yerlerde ise yüzey deformasyonlarının doğrudan yapıların altından geçerek büyük hasarlara sebep olduğu belirtildi. Ayrıca zemin bozulmasının yaşandığı bölgelerde yıkılan binaların yanı sıra, depremden hasar görmeyen binaların da bulunduğu, bu durumun ise yıkımların yalnızca zemin kaynaklı olmadığına işaret ettiği belirtildi.

Deprem bölgesinde meydana getirilen incelemelere nazaran yıkımın ana sebeplerinden biri “yapı elamanlarındaki hasarlar”

Raporda, sahada meydana getirilen araştırmalarda birleşim bölgelerindeki etriyelerin kifayetsiz olduğu ve boyuna donatıyı tutmayacak halde bağlantıların yapıldığı gözlemlendiği bilgisi yer aldı. Bununla birlikte kolon, kiriş ve perdelerde düz donatının kullanıldığı, perdelerde çiroz kullanılmadığı, boyuna donatı boylarının kısa tutulduğu, bu nedenle de birleşim bölgelerinde sıyrılmaların yaşandığı anlatım edildi. Ayrıca bu duyarlı bölgelerde iri çakıl ve tahta şeklinde yabancı unsurlara rastlanıldığı aktarıldı.

Bölgedeki yapılarda kullanılan betonların kalitesizliği, AFAD raporunun arkasından bir defa daha gözler önüne serildi

afad

Raporda, beton kaynaklı hasarlara ilişkin olarak, “Yapılan araştırmalarda, beton için kullanılan agrega granülometrisinin uygun ölçülerde olmadığı, dere kenarından ya da denizden direkt alınan düz yüzeyli çakılların kullanıldığı, betonun sulanmadığı için yandığı, gevrek kırılmaların çokça yaşandığı tespit edilmiştir.” ifadeleri kullanıldı.

AFAD raporunda, kırsal yapı biçiminin de çeşitli hasarlara neden olduğu ifade edildi

Çoğunlukla yerel malzemelerle, iklim ve coğrafyaya nazaran kırsalda yaşayan bölge halkı tarafınca inşa edilen yapılarda olup biten hasarlarla ilgili, “Kış aylarının çok soğuk geçmiş olduğu bölgelerde, don ve çözülme olaylarında toprak harç kullanması hasarı artırmıştır. Deprem hasarının neden olduğu yapım hatalarından bir diğeri de yatay ve düşey destekleyici elemanların yetersiz sayıda, düzensiz ve zayıf kenetlenmelerle inşa edilmiş olmalarıdır.” ifadeleri kullanıldı.

Depremlerde, ilk önce 290 ondan sonra 130 kilometre uzunlukta yüzey kırığı meydana geldi

afad

Konuyla alakalı olarak  “Yüzey kırıkları birçok bölgede karayolu, demiryolu şeklinde ulaşım hatlarını ve bahçe çitleri ve tarla sınırlarını bariz bir halde ötelemiştir.” ifadeleri kullanıldı. Bununla birlikte 6,5 metreye varan “yer değiştirmeler” gözlendiği de, raporda yer edinen ilginç hususlardan biri oldu.

Raporun yapısal hasarlara ait bölümünde, yönetmelik kurallarına uymayan yapıların ciddi hasar gördüğü belirtildi

afad

Yapısal hasarların oluşumunda yönetmelik kurallarının önemine dikkat çekilirken, “Yönetmelik kurallarına ve konstrüktif esaslara uyulmadan inşa edilmiş yapıların ciddi hasarlar görmüş olduğu aşikârdır. Hazır beton kullanımın, agrega granülometrisinin sağlanması ve betonun kalıba tam olarak yerleştirilmesinin ne kadar mühim olduğu tekrar gözlemlenmiştir.” ifadeleri kullanıldı.

Öte yandan zemin katların ticarethane olarak kullanılacağı durumlarda, bu katların “yumuşak kata” neden olmayacak şekilde lüzumlu önlemlerin alınarak inşa edilmesi gerektiği belirtildi.

Kaynak: 1

kaynak – sozcu, listelist

Yorum yapın