temas gerektirmeyen kuvvetler örnek

temas gerektirmeyen kuvvetler örnek bilgi90’dan bulabilirsiniz

Başlıksız Belge

TEMAS GEREKTİRMEYEN KUVVETLER

Bazı kuvvetler, etkiledikleri cisimlere temas etmezler. Cisimlerde fiziksel temas olmadan harekete sebep olan kuvvetlere temas gerektiren kuvvetler denir.

Bu kuvvetler;

Mıknatıslarda

Yer çekim kuvvetinde

Elektriklenme olayında görülür.

Newton, isimli bilim adamı yaptığı çalışmalar sonucunda yerin cisimlere bir kuvvet uyguladığını fark eder. Yerin merkezine doğru olan ve bütün cisimleri bu noktaya çeken kuvvete yer çekimi kuvveti adı verilir. Yer çekimi kuvveti, yeryüzündeki bütün varlıkları yer kürenin merkezine doğru çeker. Yer çekimi kuvveti yeryüzündeki tüm varlıklara etki eder. Varlıkların uzaydaki gibi uçuşmamasının nedeni yer çekimi kuvvetidir. Yer çekimi kuvveti Dünyada var olan bir kuvvettir. Uzayda yer çekimi kuvveti yoktur. Bir mıknatısı toplu iğneler mıknatısa doğru yönelerek ona yapışır. Bu durumda mıknatıs toplu iğnelere, temas gerektirmeyen kuvvet uygulamıştır. Bu kuvvete manyetik kuvvet adı verilir. Yün kazağa sürtülen lastik balon ya da plastik tarak küçük kâğıt parçalarına yaklaştırılırsa kâğıt parçalarını çeker. Balonun ya da plastik tarağın kâğıt parçalarına uyguladığı kuvvet temas gerektirmeyen bir kuvvettir. Bu kuvvete elektriksel kuvvet (elektrostatik kuvvet) adı verilir. Havaya atılan top ve paraşütçü yer çekimi etkisiyle düşer. Bu düşüş esnasında temas gerektirmeyen bir kuvvet uygulanır.

Bu kuvvetlerin görüldüğü bazı olayları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.
Mıknatısın çiviyi çekmesi,
Yağmur damlalarının yere düşmesi,
Yıldırım düşmesi,
Masadan düşen kalem,
Yün kazağa ya da saçlara sürtülen tarağın küçük kâğıt parçalarını çekmesi,
Mıknatısın cisimleri çekmesi
Buluttan yağmur damlasının düşmesi,
Meyvenin daldan düşmesi temas gerektirmeyen kuvvetlerin bir sonucudur.

Örneğin;
Yaprağın rüzgâr tarafından düşürülmesi,
Saksının balkondan düşmesi,
Bir mıknatısın elle tutulup başka bir mıknatısa yaklaştırılması sonucu mıknatısların birbirini itmesi veya çekmesi gibi olaylarda vardır.

Yazı kaynağı : yunus.hacettepe.edu.tr

Kuvvet nedir? Temas gerektiren ve gerektirmeyen kuvvetler

Kuvvet iki cisim ya da sistem arasındaki etkileşimdir. En genel anlamda cisimlerin birbirini çekmesi ya da itmesidir. Dinamometre ile ölçülür. Vektörel bir büyüklüktür hem şiddeti hem yönü vardır. \vec{F} simgesiyle gösterilir ve birimi Newton (N)’dur.

Kuvvetin kendisini göremeyiz ama etkilerini görürüz:

Aşağıdaki videoda kuvvet ve etkileri kısaca örneklerle anlatılıyor.

Temas gerektiren kuvvet nedir?

Adından da anlaşılacağı gibi eğer iki cisim temas ederken birbirlerine etki ediyorlarsa, uyguladıkları temas gerektiren kuvvettir. Günlük yaşamımızda temas gerektiren kuvvetleri itme ya da çekme olarak görürüz. Örneğin:

Temas gerektirmeyen kuvvet (alan kuvveti) nedir?

İki cismin birbirine dokunmadan uzaktan etkileşmesine temas gerektirmeyen ya da alan kuvveti denir. Örneğin:

Bu videoda da temas gerektiren ve gerektirmeyen kuvvetler örneklerle açıklanıyor:

Doğadaki Dört Temel Kuvvet Nedir?

Her ne kadar kuvvetleri temas gerektiren ve gerektirmeyen diye ikiye ayırdıysak da aslında doğada keşfedilen toplam dört tane temel kuvvet vardır. Bunların tamamı alan kuvvetidir, temas gerektirmez.

1. Kütle çekim Kuvveti

Kütle çekim ya da yer çekimi kuvveti, cisimlerin kütle özelliğinin etkileşmesidir.

Şekilde kütleleri M₁ ve M₂ olan iki gezegen gösteriliyor, gezegenlerin arasındaki mesafe de r. Kütle çekim kuvvetinin matematiksel ifadesi şöyledir:

G kütle çekim sabitidir, değişmeyen bir değerdir.

2. Elektromanyetik Kuvvet

Elektromanyetik kuvvet elektrik ve manyetik kuvvetin birleştirilmiş halidir. Elektrik kuvveti cisimlerin yük özelliğinden dolayı birbirlerini itmelerini ya da çekmelerini sağlar. Atomları ve molekülleri bir arada tutan protonlar ve elektronlar arasındaki elektrik kuvvetidir. Elektrik kuvvetinin şiddeti kütle çekim kuvvetinden çok daha büyüktür. Tıpkı kütle çekimde olduğu gibi elektrik kuvvetinde de etki alanı sonsuzdur. İki yük birbirinden ne kadar uzakta olurlarsa olsunlar hep bir elektrik kuvveti oluşur. Manyetik kuvvet hareket eden yüklü cisimlerin birbirine uyguladığı kuvvettir.

3. Güçlü Çekirdek Kuvveti

Atomun çekirdeğinde protonlar ve nötronlar vardır ve aralarındaki mesafe çok kısadır. Elektik kuvveti çok şiddetli olduğu için protonların birbirini itmesi ve o kadar yakında asla bulunamaması gerekirdi, ama bulunuyorlar. Çünkü elektrik kuvvetinden daha şiddetli olan güçlü çekirdek kuvveti protonları bir arada tutuyor. Dört temel kuvvet arasındaki en şiddetlisi güçlü çekirdek kuvvetidir, ama etki alanı çok kısadır, yalnızca çekirdek boyutlarındadır.

4. Zayıf Çekirdek Kuvveti

Atom çekirdeğinde yalnızca proton ve nötronların bulunduğunu biliyoruz. Ama radyoaktif maddelerden elektronlar ve pozitronlar yayılabiliyor. Atom çekirdeğinde var olmayan elektron nasıl çekirdekten çıkabiliyor? Atom çekirdeğinin kararsız olmasına yol açan, proton ve nötronların başka parçacıklara dönüşebilmesini sağlayan zayıf çekirdek kuvvetidir. Etki alanı güçlü çekirdek kuvvetinde olduğu gibi çok kısadır, yalnızca çekirdek çapı kadardır. Şiddeti kütle çekimden fazladır, ama diğer iki temel kuvvetten azdır.

Dört Temel Kuvvetin Karşılaştırılması

Şiddetine göre:

Güçlü çekirdek > Elektromanyetik > Zayıf çekirdek > Kütle çekim

Etki alanına (menziline) göre:

Kütle çekim = Elektromanyetik > Güçlü çekirdek = Zayıf çekirdek

Kuvvet ile ilgili Fizik dersi Kazanımları

9.3.2.1. Kuvvet kavramını örneklerle açıklar.

Yazı kaynağı : fizikdersi.gen.tr

Konu : Temas Gerektiren ve Temas Gerektirmeyen Kuvvetler

… konulu sunumlar: “Konu : Temas Gerektiren ve Temas Gerektirmeyen Kuvvetler”— Sunum transkripti:

1

Konu : Temas Gerektiren ve Temas Gerektirmeyen Kuvvetler
Ders : Fen ve Teknoloji Konu : Temas Gerektiren ve Temas Gerektirmeyen Kuvvetler

2

Kuvvet : Hareket eden bir cismi durduran, duran bir cismi hareket ettiren, cisimlerin şekil, yön ve doğrultularını değiştiren etkidir.

3

4

Temas gerektiren kuvvetler : Fiziksel temas sonucunda ortaya çıkan kuvvetlerdir.

5

Rüzgarlı havalarda saçlarımızın dağılması ve giysilerimizin uçuşması da temas gerektiren kuvvetlerin etkisiyledir.Rüzgar hava hareketi sonucu meydana gelir.Bu hareket sırasında havayı oluşturan tanecikler saçlarımıza ve giysilerimize çarparak kuvvet uygular.

6

Şekildeki sopa ile etki yaptığı beyaz top temas halindedir
Şekildeki sopa ile etki yaptığı beyaz top temas halindedir. İlk topun hareketi sonucunda oluşan çarpışma nedeniyle bu topun temas ettiği diğer toplar da hareket eder. Bu topların hareketini sağlayan, temas gerektiren kuvvetlerdir.

7

8

Soru : Fiziksel temasla oluşan kuvvetlerden başka fiziksel temas olmadan da etkisini gösteren kuvvetler var mıdır?

9

10

11

Buradaki kuvvet temas gerektirmeyen bir kuvvet olup elektrostatik çekme kuvvetidir.

12

Buradaki kuvvet temas gerektirmeyen kuvvet olup manyetik kuvvettir.

13

Temas gerektirmeyen kuvvetler : cisimler üzerindeki etkisini fiziksel temas olmadan gözlemlediğimiz bu tür kuvvetlerdir.

14

Temas Gerektirmeyen Kuvvetler
Mıknatıslarda Yer çekim kuvvetinde, Elektriklenme olayında görülür.

15

16

Temas Gerektirmeyen Kuvvetler: 1
Temas Gerektirmeyen Kuvvetler: 1. Kazağımızı çıkardığımızda saçımızı etkileyen kuvvet 2. Saçımıza sürdüğümüz tarağın küçük kağıt parçalarını çekmesi.

17

Yerçekimi kuvveti : yer kürenin cisimlere uyguladığı kuvvettir.
Yer çekimi kuvveti Dünyada var olan bir kuvvettir. Uzayda yer çekimi kuvveti yoktur. Varlıkların uzaydaki gibi uçuşmamasının nedeni yer çekimi kuvvetidir.

18

19

Newton, isimli bilim adamı yaptığı çalışmalar sonucunda yerin cisimlere bir kuvvet uyguladığını fark eder. Yerin merkezine doğru olan ve bütün cisimleri bu noktaya çeken kuvvete yer çekimi kuvveti adı verilir.

20

21

Bizi ve öteki insanları yeryüzüne bağlayan şey boşlukta uzay yürüyüşündeki bir astronota kıyasla dünyanın merkezine daha yakın olmamızdır.

22

Şimdi bu kavramları eşleştirelim
Cisimleri harekete geçirebilir veya durdurabilir. Cisimlerin yere düşmesini sağlayan kuvvettir. Demir, nikel , kobalt gibi maddeleri çeker. Fiziksel temas sonucu oluşan kuvvet. Mıknatıs Kuvvet yerçekimi Temas gerektiren kuvvet Şimdi bu kavramları eşleştirelim

23

Şimdi bu kavramları eşleştirelim
Cisimleri harekete geçirebilir veya durdurabilir. Cisimlerin yere düşmesini sağlayan kuvvettir. Demir, nikel , kobalt gibi maddeleri çeker. Fiziksel temas sonucu oluşan kuvvet. Mıknatıs Kuvvet yerçekimi Temas gerektiren kuvvet Şimdi bu kavramları eşleştirelim

24

Temas gerektiren kuvvet Temas gerektirmeyen kuvvet
Elmanın yere düşmesine neden olan kuvvet Rüzgarın cisimleri hareket ettirmesi Kağıt parçalarını sürtünen balona doğru çeken kuvvet Topun yere atılması Saçımızı taramak Duvarda delik açmak için uygulanan kuvvet gibi Mıknatısın anahtarı çekmesini sağlayan kuvvet

25

Temas gerektiren kuvvet Temas gerektirmeyen kuvvet
Elmanın yere düşmesine neden olan kuvvet Rüzgarın cisimleri hareket ettirmesi Kağıt parçalarını sürtünen balona doğru çeken kuvvet Topun yere atılması Saçımızı taramak Duvarda delik açmak için uygulanan kuvvet gibi Mıknatısın anahtarı çekmesini sağlayan kuvvet

26

1- Temas gerektirmeyen kuvvetlere 2 tane örnek veriniz.
2- Dünyadaki cisimlerin uzaydaki gibi uçuşmamasın nedenini örneklerle açıklayınız.

Yazı kaynağı : slideplayer.biz.tr

Yorumların yanıtı sitenin aşağı kısmında

Ali : bilmiyorum, keşke arkadaşlar yorumlarda yanıt versinler.