Marina Abramovic (1946- ) Kimdir?



Vücut sanatı (body art) akımının önemli temsilcilerinden biridir.
Kendini “sanatın büyükannesi” olarak gören Marina Abramovic, sanat kariyerine 1970’lerden günümüze kadar kapsayan süreçte devam etmektedir. Bu süre içerisinde sanatını ifade aracı olarak kendi vücudunu kullanan Abramovic sanatçı ve seyirci arasındaki ilişki üstünde durdu. Performansları çoğu zaman sakatlamak, uyuşturucu kullanmak, şiddet ve çıplaklığa dayanan tartışmalı unsurlar içerir. Marina Abramovic (1946- ) Kimdir?


1946’da Sırbistan’ın Belgrad şehrinde dünyaya gelen Abramovic, 29 yaşına kadar bu şehirde yaşadı. Belgrad’daki Güzel Sanatlar Akademisi’nde 1965’ten 1970’e kadar devam etti ve daha hemen sonra Novi Sad’daki Güzel Sanatlar Akademisi’nde hocalık yapmış oldu. İlk performanslarını bu okulda sergilemeye başladı.
1973’te dikkat çeken ilk performansı Ritim 10’u oluşturan Abramovic, bu performansında çevresini saran muhtelif ebatlardaki ve biçimlerdeki bıçaklarla popüler bir oyunu oynadı. Ses kayıt cihazını açtıktan sonra ellerini açıp yerden aldığı bıçak ile süratli hamlelerle bıçağı parmaklarının arasındaki boşluklara ritmik halde sapladı. Boşluğu ıskalayıp elini kestiği her seferde yeni bir bıçak alarak oyuna yeniden başladı. Yirmi kesikten sonrasında ses kaydını dinledi ve performansını yeniden icra etti. Yiner parmaklarını yaralayıp acı ile çığlık attı..
1974’te Ritim serisi kapsamında ilave çalışmalarda bulunmuş oldu. Bu serinin ilki Ritim 5’te kendi saç ve tırnak kırpıntılarını yerde yanan komünizm simgesi olan kocaman bir kızıl yıldızın içerisine atar. Performansının sonucunda kendisi de yıldızın ortasına atlar ve atlar atlamaz oksijen yetmezliğinden hemen bilincini kaybeder. İzleyiciler arasından çıkan kişiler tarafınca kurtarılır.
Bu performansında kontrolünü kaybetmesi onu hayal kırıklığına uğratsa da performansı esnasında hissettiği acizlik duygusunu sonraki performansı olan Ritim 2’ye katmaya karar vermiştir. Bu çalışmasında katatoni hastalarına verilen bir hapı yutan Abramovic, şiddetli tutukluk ve spazmlar geçirmiştir. Beyni bu durumdan etkilenmediğinden vücudunda meydana gelen fiziksel değişiklikleri gözlemleyebiliyordu, sadece onları değiştirebilecek bir şey yapamıyordu. İlacın tesiri geçtikten sonra ikinci hapı yutarak performansına devam etti. Bu performansında hap vücudunu etkilemeyip beynini devre dışı bıraktı.Marina Abramovic (1946- ) Kimdir?
Serinin son ve en tehlikelisi Ritim 0’idi. Bu performansında üzerinde 72 nesnenin olduğu bir masanın önünde çıplak duran Abramovic, izleyicilerin istedikleri nesneleri alıp kendi bedeni üstünde kullanabilmelerine izin veriyordu. Bu nesneler içinde tüy yahut parfüm şeklinde zararsız nesnelerin yanında bıçak, jilet ve hatta dolu silah benzer biçimde tehlikeli eşyalar da bulunmaktaydı. 6 saat süresince devam eden performansı sırasında izleyiciler onu dürtüp, gıdıklayıp, kesip ve keyiflerine gore sürüklerken, hatta bir izleyici dolu silahı kafasına tutarken o sessiz sedasız durdu. Performansı sonunda ise üstü başı yara bere ve kan içinde ayağa kalkıp salondan yürüyüp çıktı.
Ritim serisini tamamladıktan kısa vakit sonrasında tek kişilik performanslarına son veren Abramovic, aslolan ismi Uwe Laysiepen olan Ulay lakaplı başka bir performans sanatçısı ile flört etmeye başladı. Ortak performans meydana getirmeye süregelen ikili, kendilerini bir elmanın iki yarısı gibi görüyorlardı ve performanslarına bir çok zaman bu inancı yansıtıyorlardı. Nefes Alıp/Nefes Vermek adlı performanslarında iki sanatçı ağızlarını birbirlerine dayayıp soluk alışverişi yaptılar; biri nefesini verirken öteki onun nefesini içine çekiyor, sonrasında da rolleri değiştiriyorlardı. Ta ki her ikisi de oksijensizlikten bayılana kadar. Başka bir ortak performansta Abramovic ve Ulay çıplak şekilde dikilirken, izleyici aralarına sıkışıp hangi sanatçının yüzüne bakacağına karar vermek zorundaydı.
İkilinin ayrılması da yine başlı başına bir performans ile gerçekleşmiştir. 1988’de Abramovic Sarı Deniz’den başlayarak Çin Seddi boyunca yürürken, Ulay ise Gobi Çölü yakınlarındaki öteki uçtan yürümeye başladı. 90 günlük zaman boyunca 3000 kilometreyi aşan bir mesafe kat ettikten sonra ikili güzergahın tam ortasında buluştu ve hem Sevgililer adlı performanslarını aynı zamanda ilişkilerini sona erdirdiler.

Kaynakça:
https://tr.Wikipedia.Org/wiki/Marina_Abramovi%C4%87
Grzymkowski, E. (2019). Sanat 101, Say Yayınları.

Yazar: Gizem Gıdım

kaynak: bilgiustam.com

Yorum yapın